Ηλεκτρολύτες

Ηλεκτρολύτες: Τα Κλειδιά της Υγείας σας

Οι ηλεκτρολύτες αποτελούν ιχνοστοιχεία τα οποία εντοπίζονται στα υγρά του σώματος και συμμετέχουν σε πολλές βιοχημικές αντιδράσεις. Είναι απαραίτητοι για την παραγωγή ενέργειας στα κύτταρα καθώς και για την επιβίωση των κυττάρων. Από χημικής άποψης, οι ηλεκτρολύτες είναι στοιχεία τα οποία όταν διαλυθούν στο νερό, δημιουργούν ελεύθερα ηλεκτρικά φορτισμένα ιόντα, με θετικό (+) ή αρνητικό (-) φορτίο. Στον ανθρώπινο οργανισμό οι πιο σημαντικοί ηλεκτρολύτες είναι το νάτριο, το κάλιο, το ασβέστιο, το χλώριο, το μαγνήσιο, το διττανθρακικό και το φωσφορικό άλας. Οι βασικότερες λειτουργίες των ηλεκτρολυτών είναι :

• Η κυτταρική επικοινωνία
• Η σύσπαση των μυών
• Η μεταφορά νερού και υγρών στο σώμα
• Η διατήρηση της οξύτητας

Η διατήρηση της ισορροπίας των ηλεκτρολυτών στο αίμα και στα υγρά του σώματος, καθορίζεται από ορμόνες που παράγονται στα νεφρά και τα επινεφρίδια (ρενίνη, αλδοστερόνη, αγγειοτενσίνη κ.α.). Αποτελεί μια πολύπλοκη διαδικασία, η οποία περιλαμβάνει το αίσθημα της δίψας, την πέψη των τροφών, το ρυθμό εφίδρωσης και ουρησης καθώς και πολλά άλλα συστήματα.

Διαταραχή ηλεκτρολυτών
Καταστάσεις όπου μπορεί να οδηγήσουν σε μεγάλη διαταραχή ηλεκτρολυτών στο σώμα είναι η μεγάλη απώλεια υγρών - ελλιπής ενυδάτωση, η έντονη εφίδρωση λόγω άσκησης ή αυξημένης θερμοκρασίας περιβάλλοντος, η διάρροια καθώς και ο εμετός.
Διαταραχή των επιπέδων ηλεκτρολυτών στο οργανισμό μπορεί να έχει σοβαρές επιπτώσεις για την υγεία και αφορά είτε πολύ αυξημένα επίπεδα ή πολύ χαμηλά επίπεδα ηλεκτρολυτών. Σημεία που υποδηλώνουν διαταραχή ηλεκτρολυτών είναι η μυϊκή αδυναμία, ο σπασμός και η σύγχυση, ενώ εάν δεν διορθωθεί το έλλειμμα άμεσα μπορεί να οδηγήσει ακόμη και εμφάνιση κρίσης και καρδιακής αρρυθμίας.
Αίτια διαταραχής ηλεκτρολυτών αποτελούν καταστάσεις όπως είναι η ελλιπής αναπλήρωση ηλεκτρολυτών κατά τη διάρκεια ή μετά την άσκηση, η διάρροια, ο εμετός, η κακή διατροφή, η σοβαρή αφυδάτωση, η ηλικία, ορισμένες παθήσεις όπως νεφρική νόσος, ανορεξία, βουλιμία ή ορισμένα φάρμακα, όπως τα διουρητικά.

Αποκατάσταση ηλεκτρολυτών
Η αποκατάσταση των επιπέδων ηλεκτρολυτών σε περίπτωση απώλειας υγρών ή χαμηλών επιπέδων στο σώμα αφορά τη χορήγηση διαλύματος ηλεκτρολυτών μαζί με νερό. Τα συμπληρώματα διαλύματος ηλεκτρολυτών ανάλογα το σκοπό και την ηλικία που προορίζονται μπορεί να έχουν διαφορετική σύνθεση. Σε γενικές γραμμές υπάρχουν σε μορφή σκόνης, αναβράζοντα δισκία ή gel και διακρίνονται με βάση τη συγκέντρωση των ηλεκτρολυτών σε υπότονα, ισότονα ή υπέρτονα διαλύματα, ανάλογα με την οσμωτικότητα του αίματος. Κατηγοριοποιούνται σε:

• Απλούς ηλεκτρολύτες. Χορηγούνται σε περιπτώσεις έλλειψης ηλεκτρολυτών μέσω της διατροφής (υπερήλικες) ή σε περιπτώσεις όπου υπάρχει μεγάλη απώλεια υγρών, όπως είναι η διάρροια και ο εμετός.
• Ηλεκτρολύτες και υδατάνθρακες (γλυκόζη ή δεξτρόζη). Φόρμουλες που χορηγούνται κυρίως σε περιπτώσεις όπου υπάρχει αυξημένη απώλεια υγρών λόγω άσκησης ή εφίδρωσης. Περιέχουν μικρή ποσότητα υδατανθράκων για καλύτερη απορρόφηση και αφομοίωση των ηλεκτρολυτών, κυρίως όταν δεν υπάρχει η δυνατότητα ταυτόχρονης κατανάλωσης γεύματος.

Ιδιότητες - που βοηθάνε;
Τα διαλύματα υδατανθράκων-ηλεκτρολυτών:

• Συμβάλλουν στη διατήρηση της απόδοσης αντοχής κατά τη διάρκεια παρατεταμένης άσκησης αντοχής.
• Ενισχύουν την απορρόφηση του νερού κατά τη διάρκεια της σωματικής άσκησης.

Συνιστώμενη Ημερήσια Πρόσληψη (ΣΗΠ)
Δεν έχει οριστεί συνιστώμενη πρόσληψη για τους ηλεκτρολύτες.

Προφυλάξεις κατά τη χρήση, αλληλεπιδράσεις και παρενέργειες
Οι ηλεκτρολύτες δεν θα πρέπει να λαμβάνονται χωρίς ιατρική συνταγή από έγκυες, θηλάζουσες, παιδιά και άτομα με καρδιαγγειακά προβλήματα.